Ang Unggoy nga Nagbilin sa Iyang Kasing-Kasing sa Usa ka Kahoy

(A Visayan Version of "The Monkey Who Left His Heart On a Tree")

Adunay usa ka unggoy nga gapuyo sa usa ka mabungahong kahoy. Naa siya'y amigo nga iho, ug kada-adlaw, ginabisita siya ni-ini ug ginahatagan pud niya kini sa mga bunga. 

Usa ka higayon, nangimbita ang iho kung pwede ba nga muuban ang unggoy sa iyaha para musuroy sa ilang kaharian sa dagat. "Tutal amigo man ta, ug ginahatagan ko nimug mga bunga sa imung kahoy, ako napuy mangimbita nimu sa amua.", ingun sa iho. Apan, mingtubag ang unggoy, "Unggoy baya ko bay, di ko kahibaw mulangoy pareho nimo. Unsaon man nato na? Di jud tawn ko kauban.". 

"Aw, di man ka nako palanguyon bay," tubag sa iho, "sakay lang kas akong likod. Di gyud ka mabasa masking usa ka patak sa tubig. Uban na gud bay." Ug ang unggoy mingsugot.

Nagsugod na ang ilang pagpanaw. Samtang gabiyahe ang duha ka mag-amigo, misulti ang iho, "Bay, iingun na nako ang tinuod nga hinungdan ngano paubanon tikas amung kaharian. Nagsakit amuang Hari. Way laing makatambal sa iya kung dili ang kasing-kasing sa usa ka unggoy." Nabalaka ang unggoy. Wala kini mingtubag. 

"O, bay, hilom na man ka kaayo? Tingug sab.", pangutana sa iho. "Wa man ka niingun gaina bay samtang naa pa ta didto-as kahoy! Gibilin baya nako akong kasing-kasing didto.", mao'y tubag sa unggoy. "Kaming mga unggoy, basta kami naay lakaw, ginabilin gyud namu amuang kasing-kasing sa kahoy."

Nahibulong ang iho ug kini miingun sa unggoy, "Diha ka? balikan nalang nato to bay. Naa man diay didto.". Mitubag ang unggoy, "Ay, dili bay, mupadayun ta.".

"Dili gyud bay, balikan jud to nato."

"Dili bay, mupadayun ta, abi palang nimu nahadlok ko."

"Balikan lagi nato to."

"Dili lagi! Mupadayun ta. Inig abot nato didto, abrihan ko ninyo. Kung makita ninyo akong kasing-kasing, kuhaa lang."

"Dili. Mubalik ta. Kuhaon nato ang imung kasing-kasing. Pagkahuman, balik tas pagbyahe."

Ug sa higayon, mingsugot na ang unggoy. Pagbalik nila sa yuta, mingsaka dayun ang unggoy sa kahoy. Kay nadugay man sa pagbalik, natingala ang iho ug kini mingsinggit. "Bay! Naunsa ba nga kadugay ba nimu munaog! Dali na! Kuhaa na na imung kasing-kasing diha ug mupanaw tag usab sa amung kaharian!"

"Bay! Di nako muuban!", mao'y tubag sa unggoy. "Ingun ka, amigo ta. Ngano imu man kong kuhaan ug kasing-kasing. Mamatay man pud ta ana. Sukad karun, kalimti na atong pag-hinigalaay. Babay!"

Ug diha natapos ang istorya sa usa ka unggoy nga nagbilin sa iyang 

kasing-kasing sa usa ka kahoy.